Contido principal do artigo

Ana Cabana Iglesia
Universidade de Santiago de Compostela
España
No 5 (2009), Artigos orixinais, páxinas 101-106
DOI https://doi.org/10.15304/rr.id5306
Recibido: 12-07-2018 Publicado: 11-09-2018
Copyright Como citar

Resumo

O lume en épocas históricas, tivo, como ten na actualidade, unha múltiple casuística. Trataremos de analizar a distinta natureza que presentou ao longo da historia o lume no monte, pasando de elemento natural e ferramenta agropecuaria a mostra de descontento e protesta contra determinadas disposicións forestais que cambiaron as fórmulas de uso e xestión do espazo a monte. Isto é, indagaremos, a partir das fontes históricas dispoñibles e dos traballos xa existentes, na conversión do “lume no monte” en “incendio forestal”. Pretendemos dar conta neste traballo das causas dos incendios no monte galego, tentando, por una banda, situar estes nun marco xeral en tanto que se trata dun fenómeno non exclusivo de Galicia e, pola outra, sinalar as singularidades que presenta fronte a outros espazos.
Citado por

Detalles do artigo

Citas

Álvarez Sousa, A. (1992). Os incendios forestais. Análise sociolóxica do sector forestal galego, Vigo, Xerais.

Sánchez Martínez, J.D., Araque Jiménez, E., Pulido Mérida, R., Moya García, E. (1999). Los incendios forestales en Andalucía y Extremadura durante el tránsito de los siglos XIX al XX”. In: Araque Jiménez, F. (Coord.), Incendios Históricos. Una aproximación multidisciplinar, Baeza, Universidad Internacional de Andalucía, pp. 163-218.

Balboa López, X.L. (1990). O monte en Galicia, Vigo, Xerais.

Balboa López, X.L. (1999). El fuego en la historia de los montes gallegos. De las rozas al incendio forestal. In: Araque Jiménez, J., (Ed.). Incendios históricos una aproximación multidisciplinar. Baeza. Universidad Internacional de Andalucía. 258-274.

Bouhier, A. (2001). Galicia. Ensaio xeográfico de análise e interpretación dun vello complexo agrario. Santiago de Compostela, Xunta de Galicia/Obra Social Caixanova [orixinal de 1979].

Cabana Iglesia, A. (2007). Los incendios en el monte comunal gallego. Lugo durante el primer franquismo. Historia Agraria, 43: 555-577.

Casero Rodríguez, F. & González de Molina, M. (1997). Mitos y realidades de los incendios forestales en Andalucía. In: González Alcantud, J.A. & Buxó Rey, M.J., (Eds.). El fuego. Mitos, ritos y realidades. Granada. Anthropos. Diputación Provincial de Granada. 377-410.

Cobo Romero, F., Cruz Artacho, S. & González de Molina, M. (1992). Privatización del monte y protesta social. Una primera aproximación a los delitos forestales (1836-1920). Agricultura y Sociedad, 65: 253-302.

Herrera González de Molina, A.S., Cruz Artacho, S., González de Molina Navarro, M.L., Núñez Delgado, M., Ortega Santos, A. (2003). ¿Por qué se quemó el monte mediterráneo? Una relectura socioambiental de los incendios forestales en Andalucía Oriental, 1840-1890. In: Zunz, J.V. & Ortega Santos, A. (Coord.). Las montañas del Mediterráneo, Granada, Centro de Investigaciones Etnológicas Angel Ganivet. 85-104.

Díaz-Fierros, F., Balboa, X. & Barreiro, X.L. (Coord.) (2007). Por unha nova cultura forestal fronte aos incendios. Informes e conclusións. Consello da Cultura Galega. Santiago de Compostela.

Díaz-Fierros, F. & Baamonde, P. (Coord.) (2006). Os incendios forestais en Galicia. Consello da Cultura Galega. Santiago de Compostela.

Fernández Leiceaga, X. (1990). Economía (política) do monte galego. Servicio de Publicacións Universidade de Santiago de Compostela. Santiago de Compostela.

Grupo de Estudios da Propiedade Comunal (2004). La devolución de la propiedad vecinal en Galicia (1960-1985). Modos de uso y conflicto de la propiedad. Historia Agraria, 33: 105-130.

Grupo dos Comúns (2006). Os montes veciñais en man común. Xerais. Vigo.

Guha, R. (1989). The Unquiet woods: ecological change and peasant resistance in the Himalaya. Oxford University Press. Delhi.

Guha, R. & Gadgil, M., (1993). Los hábitats en la Historia de la Humanidad”, Ayer, 11, pp. 49-119.

Gutián Rivera, L. (1999). Los incendios forestales a través de la Historia: pervivencias y cambios en el uso del fuego en el noroeste peninsular. In: Araque Jiménez, F. (Coord.). Incendios Históricos. Una aproximación multidisciplinar. Universidad Internacional de Andalucía. Baeza.149-162.

Hobsbawm, E. & Rudé, G., (1978). Revolución industrial y revuelta agraria: el Capitán Swing. Siglo Veintiuno. Madrid.

Jiménez Blanco, J.I. (2002). El monte: una atalaya en la historia. Historia Agraria, 26: 143-172.

Kerhhoff, E. & Sharma, E. (2006). Debating shifting cultivation in the Eastern Himalayas. Farmer´s innovations as lessons for Policy. ICIMOD. Kulken, R. (1999). Settin´the woods on fire: rural incendiarism as protest. Geographical Review, 89, nº 3: 343363.

Lage Picos, X.A. (2003). Bosques, sociedades y cultura forestal en Galicia. Universidade de Vigo. Vigo. Miret i Mestre, J. (2004). Las rozas en la Península Ibérica. Apuntes de tecnología agraria tradicional. Historia Agraria, 34: 165-193.

Ortega Santos, A. (2001). Montes comunales en sociedades mediterráneas: modos de uso de los recursos naturales en Andalucía Oriental, siglos XVIII-XIX. In: González de Molina, M.; Martínez Alier, J. (Eds.). Naturaleza transformada. Icaria. Barcelona. 367-391.

Pérez Vilariño, J. (2004). Incendios forestales y reconstrucción social del monte. In: Díez Nicolás, J. et al. (Coord.). Reflexiones sociológicas. Homenaje a José Castillo Castillo. CIS. Madrid. 651-678.

Pyne, S.J. (1995). World fire: the culture of fire on Earth. Herny Holt. New York.

Pyne, S.J. (1997). Vestal fire: an environmental History. Told through fire, of Europe and Europe´s encounter with the world. University of Washington Press. Seatle.

Ramakrishnan, P.S. (1992). Shifting agricuture and sustainable development. An interdisciplinary study from North-Eastern India”. Man and the biosphere series, 10. UNESCO

Rey Castelao, O. (1995). Montes y política forestal en la Galicia del Antiguo Régimen. Universidade de Santiago de Compostela. Santiago de Compostela.

Rico Boquete, E. (1995). Política forestal e repoboacións en Galicia (1941-1971). Universidade de Santiago de Compostela. Santiago de Compostela.

Seijo, F. (2005). The politics of fire: spanish forest policy and ritual resistence in Galicia, Spain. Environmental Politics, vol. 14, nº 3: 380-402.

Sineiro García, F. (2006). As causas estruturais dos incendios forestais en Galicia. In: Díaz-Fierros, F. & Baamonde, P. (Coord.). Os incendios forestais en Galicia. Consello da Cultura Galega. Santiago de Compostela. 7792.

Steiner, C., Teixeira W.G. & Zech W. (2004). Slash and char: an alternative to slahs and burn practiced in the Amazon Basin. In: Glaser, B. & Woods, W.I. (Eds.). Amazonian Dark Earths: Explorations in space and time. Springer. Berlin. 183-193.

Subdirección General de la Riqueza Forestal. Servicio de Incendios Forestales. Los incendios forestales en España (1962-1985), Madrid, Ministerio de Agricultura e ICONA